Hipoteza

Kiedy już powstanie hipoteza wyjaśniająca pewien zespół faktów, stosując zasady logiki można na jej podstawie wysunąć pewne wnioski. W fizyce i chemii, w mniejszym zaś stopniu w biologii, hipotezy i wydeduko-wane na ich podstawie sądy można ujmować w matematyczne formuły, a następnie wyprowadzać skomplikowane, daleko idące wnioski. W oparciu o te wnioski można przewidywać wyniki innych obserwacji i eksperymentów. Sprawdzianem słuszności danej hipotezy jest właśnie to, czy pozwala ona na prawidłowe przewidywanie. Jeżeli hipoteza stanowi zwykłe uogólnienie, dla stwierdzenia jej słuszności wystarczyć może po prostu zbadanie większej liczby przykładów i określenie, kiedy ona obowiązuje. Sprawdzianem bardziej skomplikowanych hipotez, których słuszności nie da się wykazać w sposób bezpośredni, jest stwierdzenie, czy odpowiadają prawdzie pewne logiczne wnioski wyprowadzone na ich podstawie. Hipoteza, jeśli nie jest tylko czystą spekulacją, powinna się dać sprawdzić za pomocą takiego lub innego badania eksperymentalnego ? powinny z niej wynikać wnioski, których słuszność można udowodnić w jakiś sposób. Hipoteza potwierdzona przez liczne obserwacje i doświadczenia różnego rodzaju staje się teorią. Według Webstera teoria jest to ?przyjęta z naukowego punktu widzenia zasada ogólna pozwalająca na wytłumaczenie jakiejś dziedziny zjawisk; analiza pewnego całokształtu faktów uwzględniających ich idealne wzajemne powiązania”.